Đô Lương

Đô Lương thường được mọi người nhắc đến và xem như là nơi có nghề làm nồi đất truyền thống ở Trù Sơn, với phương pháp làm đơn giản nhưng sản phẩm phong phú và đa dạng như: niêu cơm, cỗ xôi, ấm sắc thuốc, đặc biệt niêu đất của làng gốm Trù Sơn đã đến với mảnh đất Vũ Đại để làm nên món cá kho nổi tiếng tại quê hương nhà văn Nam Cao.

Ở Đà Sơn, Lưu Sơn, Tràng Sơn nghề đóng góp nhiều thu nhập cho nhân dân là nghề làm bánh đa (tiếng địa phương gọi là “bánh khô”) hay làm kẹo lạc, kẹo cu đơ. Làng nghề Vĩnh Lộc, thị trấn Đô Lương đã được ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An công nhận làng nghề truyền thống với sản phẩm là kẹo lạc, kẹo dồi, bánh ong.

Ở xã Đà Sơn còn có nghề làm gạch ngói tại làng Phượng Kỷ, nghề đan lát ở xóm Giáo Đà Lam. Ở xã Đặng sơn nghề Đan lát, trồng dâu nuôi tằm. Hầu như khắp nơi trên đất Đô Lương đều có người làm mộc, từ những dụng cụ trong nhà cho đến những đồ thủ công mỹ nghệ.

Địa điểm du lịch của Đô Lương

Đô Lương có nhiều danh lam thắng cảnh đẹp như hang Mặt Trắng, đập Đá Bàn (Bài Sơn), đập Khe Du (Hoà Sơn), đập Khe Ngầm (Lam Sơn), Đập Ba ra Đô Lương, Khu du lịch nước khoáng nóng (Giang Sơn Tây)… Những thắng cảnh thiên nhiên là những công trình kinh tế phục vụ đời sống con người. Bên cạnh đó là hệ thống các khu di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật như Đền Quả, Đền Đức Hoàng, nhà thờ Nguyễn Cảnh Hoan, Nhà thờ Thái phó Thái Bá Du,Đền tiên đô, Nhà thờ Họ Hoàng Trần và Đình Phú Nhuận ở Đặng sơn, khu di tích Truông Bồn… tạo thành khu du lịch văn hoá, sinh thái hấp dẫn.

Gốm ở Trù Sơn là loại gốm còn giữ được những nét cơ bản nhất của gốm cổ. Không chỉ do nó được làm thủ công mà ở đây trong từng khâu, từng công đoạn đều đơn giản, không cầu kỳ, sặc sỡ, tuy nhẹ, mỏng, nhưng khá cứng. Để có được loại đất ưng ý để về làm gốm thì người Trù Sơn phải xuống Nghi Văn (Nghi Lộc) và lên thận Sơn Thành (Yên Thành), những nơ đó mới có loại đất sét màu đỏ, dẻo và đẹp thích hợp cho việc làm gốm.

Đất đã nhồi kỹ sẽ được cho lên bàn xoay để tạo ra những hình dáng thô sơ ban đầu của chiếc nồi, chiếc siêu. Khi đã làm xong phần thô, những chiếc nồi sẽ được bàn tay khéo léo của người thợ gọt lại cho thật trơn rồi đem đi phơi nắng sau đó sẽ được đưa vào lò nung.

Truông Bồn là một địa danh thuộc địa phận xã Mĩ Sơn, huyện Đô Lương. Tại đây, ngày 31/10/ 1968, 13 chiến sĩ của Đại đội Thanh niên xung phong 317 đã cùng lúc anh dũng hi sinh khi tuổi đời còn rất trẻ (17 – 22 tuổi). Sự hi sinh ấy là một vết son trong sổ vàng truyền thống của lực lượng Thanh niên xung phong, tỏ rõ thêm chủ nghĩa anh hùng cách mạng, và cũng là bằng chứng hết sức nổi bật về những mất mát, đau thương do chiến tranh để lại.

Truông Bồn đã được công nhận là di tích lịch sử Quốc gia; tập thể 14 chiến sĩ, trong đó có 13 liệt sĩ đã được truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Truông Bồn hôm nay đã trở lại cuộc sống thanh bình, trên những ngọn đồi khốc liệt của bốn mươi năm trước, rừng đã phủ xanh ngút ngàn. Tượng đài chiến thắng và tưởng niệm các liệt sĩ đã được xây dựng, khang trang sạch đẹp; ở đó có ngôi mộ chung của bảy chiến sĩ đã bị bom xé tan thi thể. Vẫn còn dấu tích những hố bom, nhưng trong đó đang trỗi dần từng mầm sống.

Đình Long Thái nằm trên địa bàn xóm 5, xã Thái Sơn (huyện Đô Lương, Nghệ An). Đến đây du khách sẽ đi từ ngạc nhiên đến thán phục bởi tinh hoa tài trí của người xưa. Thông qua các mảng chạm khắc người xưa muốn gửi gắm thế hệ mai sau những một thông điệp về giá trị sống, giá trị nhân văn của con người.

Đình Long Thái ngày nay gồm 5 gian, chất liệu hoàn toàn bằng gỗ mít, với 24 cột, chiều dài 23 mét, chiều rộng 11 mét. Đình được thiết kế theo kiểu cung-dục-oai bẩy-trông trụ với 20 chiếc bẩy được chạm trổ rất tinh vi. Bộ khung ngôi đình là một tác phẩm điêu khắc đồ sộ, độc đáo với các đề tài truyền thống phong phú đa dạng. Các linh vật trên bờ nóc mái, bờ dải, hồi van, hệ thống xô, con kìm được thể hiện rất sắc sảo, tạo cho đình những đường cong mềm mại uyển chuyển. Những nét hoa văn cầu kỳ công phu, cách thể hiện nét to nhỏ, nét dày mỏng theo chủ ý của người thợ tài hoa đã đem lại sức sống và sự cuốn hút cho ngôi đình. Đến đây du khách sẽ đi từ ngạc nhiên đến thán phục bởi sự hội tụ những tinh hoa tài trí của người xưa. Thông qua các mảng chạm khắc người xưa muốn gửi gắm, chuyển tải đến thế hệ mai sau những một thông điệp về giá trị sống, giá trị nhân văn của con người.

Đình Long Thái là nơi diễn ra nhiều lễ hội mang giá trị văn hoá của địa phương. Hàng năm, vào trung tuần tháng Giêng có lễ tế Xuân, vào tháng 6 lễ tế lục ngoạt kỳ phúc. Lúc tế, đồ tế được bày biện uy nghiêm lộng lẫy, nghi thức chu đáo bài bản, hành lễ theo thứ tự quy định. Đồ tế gồm: long đình, bài vị , kiệu bát cống, cờ ngũ hành, long đao, mã đao, chuỳ, ngựa, hạc,…Trước ngày lễ hội, các vị chức sắc trong làng, các vị cao niên, các tráng niên ăn mặc đẹp đẽ chỉnh tề mới tới đình làm các công việc chuẩn bị. Mỗi lần tế tự làng góp tiền mua một con trâu non béo tốt để làm thịt phục vụ việc tế tự, tế xong chia phần cho các đinh trong làng, kính biếu những người có công. Ngoài lễ nói trên, đình Long Thái còn là nơi diễn ra các lễ hội khác như: lễ mừng thọ, lễ tống thuyền, lễ chuẩn thí, hội vật cù…

Đặc sản bánh đa Đô Lương

Bánh đa được làm từ bột gạo, tiêu, tỏi và các gia vị khác. Nguyên liệu tuy đơn giản, dễ kiếm nhưng để có một chiếc bánh ngon đòi hỏi rất nhiều công phu. Bánh đa là thứ bánh dân dã, dễ ăn kèm với các món khác hoặc ăn riêng cũng được. Món “bún giá cá ruốc” sẽ ngon hơn nhờ một miếng bánh đa, bỏ lên ít bún, thêm ít giá sống và cùng một mẩu nhỏ cá hấp, rồi chấm vào bát ruốc (mắm tôm) đã dầm ớt vắt chanh. Vị cay nồng hòa cùng vị ngọt bùi thêm một ít vị chua, khi ăn mồ hôi túa ra, thật sảng khoái!

Con người Đô Lương

Đô Lương không chỉ là một vùng đất văn hoá, nổi tiếng hiếu học, chính những tên đất, tên làng Bạch Ngọc, Văn Khuê, Văn Lâm, Văn Tràng, Rú Bút, Hòn Nghiên, Hòn Mực.v.v…từ lâu đã được nhân dân hình tượng hoá thể hiện sự khát vọng vươn tới và thích học hành, đỗ đạt khoa bảng, với triết lý “học để biết, biết để làm người” điều đó lại được chắt lọc chưng cất qua bao thế hệ trở thành truyền thống hiếu học và tôn trọng nhân tài của nhân dân Đô Lương ngày nay. Con người ở đây còn chất phác thật thà và rất mến khách. Hãy đến và cảm nhận những gì có ở mảnh đất này. Liên hệ đặt vé giá rẻ tại đại lý vé máy bay tại Nghệ An hoặc phòng vé máy bay tại Đô Lương.